Ontwikkeling fosfaatrechten: Afroming bij overdrachten van 10% naar 20%

Op 24 mei 2019 kwam het eerste bericht over het wetsvoorstel van minister Schouten over de tijdelijke verhoging van het afromingspercentage in de media. Nu, twee weken later, is het wetsvoorstel waarbij het afromingspercentage (tijdelijk) van 10 naar 20 % wordt verhoogd al aangenomen door zowel de Tweede Kamer als de Eerste Kamer. Deze verhoging geldt voor zowel koop als lease overdrachten. De wet gaat in nadat deze in het Staatsblad gepubliceerd is. De exacte datum hiervan is nog onbekend, maar zal niet lang op zich laten wachten.

Fosfaatrechtstelsel

Sinds de invoering van het fosfaatrechtenstelsel op 1 januari 2018 gold een afromingspercentage van 10% bij overdrachten van fosfaatrechten. De afgeroomde fosfaatrechten werden opgespaard in een nationale Fosfaatbank. Deze Fosfaatbank zou in eerste instantie gebruikt worden om de fosfaatproductie onder het sectorplafond te houden en daarnaast zouden de rechten die overbleven worden uitgedeeld aan (jonge) grondgebonden boeren. Zo ver is het helaas nooit gekomen. Recent bleek dat er te veel fosfaatrechten zijn uitgegeven, waardoor het sectorplafond voor de melkveesector is overschreden (84,9 miljoen kilo). Om die reden heeft de minister besloten om de rechten uit de Fosfaatbank te laten vervallen én om het afromingspercentage bij overdrachten van 10 naar 20% te verhogen.

Sectorplafond

Minister Schouten heeft aangegeven dat het te riskant is om te speculeren of de oorspronkelijke afroming van 10% voldoende zou zijn om onder het sectorplafond uit te komen. Dit komt doordat naar verwachting de meeste overdrachten aan het einde van het jaar zouden plaatsvinden en het op dat moment niet meer mogelijk is voor haar om bij te sturen. De minister realiseert dat het een ingrijpende maatregel is, maar ziet dit als enige optie om een generieke korting te vermijden. Als later in het jaar blijkt dat 20 % onvoldoende is om onder het sectorplafond te komen wacht er mogelijk nog een extra verhoging. Wanneer de sector weer onder het sectorplafond komt als gevolg van deze regeling, wordt de verhoging uiterlijk twee weken daarna teruggedraaid.

Voorbeeld

Maar wat betekent de verhoging van het afromingspercentage nu in de praktijk?! Door de afroming moet een verkoper van fosfaatrechten meer fosfaatrechten leveren dan dat de koper ontvangt. De verhoging van dit percentage zorgt er dus voor dat een verkoper nog meer kilo’s dan voorheen moet leveren dan de koper ontvangt.

Door de afroming moet een verkoper van fosfaatrechten meer fosfaatrechten leveren dan dat de koper ontvangt.

Om bovenstaande te verduidelijken een cijfervoorbeeld. De verkoper wil fosfaatrechten verkopen aan de koper en zij spreken af dat er 100kg netto fosfaatrechten verkocht worden voor een bepaalde prijs. Volgens de oude wetgeving met een afromingspercentage van 10% had verkoper 111,11kg bruto fosfaatrechten moeten leveren om 100kg netto fosfaatrechten aan koper te kunnen leveren. Door de nieuwe wet zal verkoper 125kg bruto moeten leveren om 100kg netto fosfaatrechten te kunnen leveren aan koper. De verkoper raakt dus 125kg kwijt, terwijl de koper 100kg ontvangt.